TƯ DUY AI FIRST: KHỞI TẠO LỘ TRÌNH ỨNG DỤNG AI TỪ GÓC ĐỘ CHIẾN LƯỢC

Trong bối cảnh công nghệ bùng nổ, tư duy AI First đã trở thành chìa khóa để doanh nghiệp dẫn đầu trong kỷ nguyên số. Bài viết dưới đây từ Trường Doanh Nhân HBR sẽ chủ doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện hơn về tư duy AI First và biết cách phát triển tư duy này để tạo nên một cuộc cách mạng trong toàn bộ doanh nghiệp. 

1. Xu hướng AI First trong kỷ nguyên số

Trong kỷ nguyên số, trí tuệ nhân tạo (AI) đã vượt xa khỏi danh nghĩa một xu hướng công nghệ tạm thời. AI đã và đang trở thành yếu tố sống còn, định nghĩa lại cách các doanh nghiệp vận hành, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt và đòi hỏi sự đổi mới không ngừng. 

Theo các nghiên cứu toàn cầu, hơn 90% nhà lãnh đạo doanh nghiệp tin rằng AI sẽ cách mạng hóa cách thức vận hành, sản xuất và phục vụ khách hàng. Điều này không chỉ đúng với các tập đoàn lớn mà còn đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) vốn luôn đối mặt với thách thức về nguồn lực và cạnh tranh.

Mr. Tony Dzung, Chủ tịch hội đồng quản trị HBR Holdings nhận thấy rằng: “Thách thức lớn nhất mà nhiều lãnh đạo doanh nghiệp đối mặt không phải là việc tìm kiếm công nghệ, mà là biết cách ứng dụng AI hiệu quả để mang lại giá trị tối ưu. Thực tế, nhiều chủ doanh nghiệp vẫn đang áp dụng AI như một công cụ hỗ trợ nhỏ lẻ hoặc sử dụng AI theo cách thiếu định hướng chiến lược, dẫn đến việc lãng phí nguồn lực và hiệu quả thấp.”

Điều này xuất phát từ việc chủ doanh nghiệp chưa có nền tảng tư duy rõ ràng về cách sử dụng công nghệ AI. Nhiều người chỉ dừng lại ở việc nghe nói về AI mà chưa thực sự hiểu AI có thể làm gì và cách ứng dụng hiệu quả vào các hoạt động kinh doanh. Đây chính là lúc tư duy AI First cần được hiểu đúng và đầy đủ nhất.

2. Tư duy AI First là gì?

Trước khi triển khai lộ trình ứng dụng AI vào doanh nghiệp, lãnh đạo cần có tư duy rõ ràng về AI First để định hướng chiến lược hiệu quả. Vậy tư duy AI First là gì? 

Ở cấp độ doanh nghiệp, tư duy AI First được Mr. Tony Dzung định nghĩa như sau: “Tư duy AI Firs là một cách tiếp cận chiến lược, trong đó đặt trí tuệ nhân tạo (AI) vào trung tâm của mọi hoạt động doanh nghiệp. Nó nhấn mạnh vai trò dẫn đầu của AI trong việc định hình mô hình kinh doanh, phát triển sản phẩm và dịch vụ ngay từ những bước đầu tiên.”

Đây không chỉ là việc sử dụng AI như một công cụ hỗ trợ, mà là tích hợp AI vào nền tảng của doanh nghiệp, định hình mọi quyết định và quy trình ngay từ đầu. Tư duy này nhấn mạnh việc AI không phải là một giải pháp bổ sung ở giai đoạn sau cùng, mà là yếu tố cốt lõi định hướng sự vận hành và phát triển của doanh nghiệp.

Ở cấp độ cá nhân, Mr. Tony Dzung cho rằng: “Một nhà lãnh đạo sở hữu tư duy AI-First không chỉ tận dụng AI như một công cụ hỗ trợ mà coi AI là điểm khởi đầu cho tất cả các tương tác và quyết định trong cuộc sống của mình.”

Họ sẽ sử dụng AI cho những nhiệm vụ phức tạp, nơi AI thể hiện khả năng vượt trội như phân tích và xử lý dữ liệu lớn, tóm tắt hoặc phân tích thông tin nhanh chóng, hoặc thậm chí là đào sâu vào các dữ liệu và nội dung để tìm ra các mối liên kết mới. Đồng thời, nhận thức rõ hạn chế của AI và biết khi nào AI không phải là một công cụ làm việc phù hợp. 

>>> Xem thêm: LỘ TRÌNH ỨNG DỤNG AI VÀO DOANH NGHIỆP: DẪN ĐẦU CUỘC ĐUA CÔNG NGHỆ SỐ

3. Các bí quyết giúp phát triển tư duy AI-First của nhà lãnh đạo

Để trở thành một nhà lãnh đạo tài ba trong thời kỳ chuyển đổi số, việc phát triển một tư duy AI First chuyên sâu là rất quan trọng. Dưới đây là một số bí quyết giúp nhà lãnh đạo không ngừng rèn luyện và phát triển tư duy AI First của mình:

3.1. Đón nhận tư duy phát triển (Growth Mindset)

“Tư duy phát triển không phải là việc lãnh đạo không thể làm được điều gì đó mà là lãnh đạo chưa thể làm được nó.” - Mr. Tony Dzung chia sẻ.

Đặc biệt trong môi trường AI, khả năng học hỏi và cải tiến kỹ năng sẽ giúp lãnh đạo và tổ chức theo kịp những thay đổi không ngừng trong công nghệ. Lãnh đạo cần có tư duy phát triển để luôn nhận thức rằng họ có thể cải thiện và học hỏi để làm tốt hơn trong tương lai. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc học cách sử dụng các công cụ AI, cải thiện khả năng tạo prompt (lệnh yêu cầu) và nâng cao khả năng phân tích dữ liệu.

3.2. Học hỏi suốt đời và nâng cao khả năng về dữ liệu

Trong kỷ nguyên AI, khả năng hiểu và phân tích dữ liệu là một kỹ năng không thể thiếu. Lãnh đạo cần nâng cao năng lực "đọc dữ liệu" để có thể tận dụng tối đa những thông tin mà AI mang lại. Việc này giúp lãnh đạo đưa ra các quyết định chính xác và cải tiến quy trình công việc. 

Hơn nữa, việc phát triển kỹ năng "prompt engineering" (kỹ thuật tạo lệnh cho AI) sẽ giúp lãnh đạo tạo ra các yêu cầu hiệu quả, chính xác hơn, từ đó tăng hiệu quả công việc của cả đội ngũ.

3.3. Phát triển kỹ năng mềm để bổ sung cho AI

Mr. Tony Dzung chia sẻ: “Một điều thú vị là, khi làm việc với các hệ thống AI phức tạp, các kỹ năng mềm như sáng tạo, giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, hợp tác và giao tiếp lại trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.”

AI có thể làm tốt những công việc mang tính kỹ thuật hoặc phân tích dữ liệu, nhưng nó không thể thay thế những kỹ năng con người đặc biệt là trong các công việc đòi hỏi sự sáng tạo, tư duy chiến lược, hoặc giao tiếp giữa các bộ phận. Do đó, lãnh đạo cần phải rèn luyện và hoàn thiện những kỹ năng mềm này để không chỉ làm việc hiệu quả mà còn để tận dụng tối đa lợi ích từ AI.

3.4. Tương tác và cải tiến liên tục với AI

Để xây dựng tư duy AI-First, lãnh đạo cần phải tương tác và cải tiến liên tục với các hệ thống AI. Điều này có nghĩa là lãnh đạo phải chủ động sử dụng AI hàng ngày, để phát triển một phản xạ tự nhiên khi làm việc với công cụ này. Thông qua việc sử dụng AI thường xuyên, ví dụ như công cụ Chat GPT, lãnh đạo sẽ hiểu rõ khi nào AI có thể mang lại lợi ích thực sự và khi nào nó không phải là lựa chọn tốt nhất. Điều này không chỉ giúp lãnh đạo sử dụng AI hiệu quả mà còn giúp họ nhận diện được các rủi ro tiềm ẩn khi lạm dụng công nghệ này.

3.5. Tận dụng AI một cách có chiến lược

Một nhà lãnh đạo với tư duy AI-First sẽ biết cách khai thác AI một cách có chiến lược, sử dụng công nghệ để giải quyết các vấn đề quan trọng nhất của doanh nghiệp. 

Theo đó, Mr. Tony Dzung cho rằng lãnh đạo có thể ứng dụng AI trong các lĩnh vực như phân tích dữ liệu, tối ưu hóa quy trình hoặc cải thiện trải nghiệm khách hàng. Đồng thời, lãnh đạo cần biết khi nào cần kết hợp AI với sự can thiệp của con người để đạt được hiệu quả tối đa. Tư duy AI-First giúp lãnh đạo không chỉ sử dụng AI một cách thông minh mà còn làm chủ được những thách thức mà AI không thể giải quyết.

4. Phương pháp phát triển tư duy AI First cho toàn bộ tổ chức

Việc xây dựng tư duy AI-First trong doanh nghiệp là một quá trình dài và đòi hỏi lãnh đạo không chỉ dẫn dắt bằng chiến lược mà còn phải truyền cảm hứng cho toàn bộ tổ chức. Dưới đây là những bí quyết mà Mr. Tony Dzung chia sẻ với mong muốn giúp lãnh đạo lan tỏa tư duy AI-First thành công trong tổ chức. 

4.1. Truyền đạt rõ ràng tầm nhìn về chiến lược AI

Lãnh đạo cần phải rõ ràng trong việc truyền tải tầm nhìn về AI, đặc biệt là khả năng mạnh mẽ của AI trong việc thay đổi toàn diện cách thức hoạt động của doanh nghiệp. 

Đầu tiên, họ phải làm gương, thể hiện việc áp dụng AI trong các quyết định hàng ngày và thông qua các kênh giao tiếp nội bộ. Khi lãnh đạo chủ động chia sẻ thông điệp về AI, từ những lợi ích ngắn hạn đến dài hạn, nhân viên sẽ cảm nhận được tầm quan trọng của AI trong hoạt động kinh doanh. Điều này giúp gắn kết tất cả các thành viên với mục tiêu chung và thúc đẩy họ chủ động tìm kiếm cơ hội ứng dụng AI trong công việc của mình.

Mr. Tony Dzung lưu ý rằng: “Điều quan trọng là lãnh đạo phải tránh sự cám dỗ của các xu hướng công nghệ chỉ mang tính tạm thời và hướng đến sự bền vững trong việc phát triển và ứng dụng AI.’ Khi tầm nhìn dài hạn được chia sẻ và hiểu rõ, nhân viên sẽ có niềm tin vào hướng đi của công ty và có động lực đóng góp vào sự chuyển mình này.

4.2. Tạo ra môi trường thử nghiệm AI an toàn

Để doanh nghiệp có thể chấp nhận và ứng dụng AI, Mr. Tony Dzung gợi ý lãnh đạo cần khuyến khích nhân viên liên tục thử nghiệm, đồng thời xây dựng một không gian thử nghiệm an toàn. 

Điều này có thể thực hiện thông qua việc tạo ra các phòng thí nghiệm AI (AI labs) hoặc các nhóm dự án thử nghiệm với các công cụ và mô hình AI mới mà không làm rò rỉ thông tin nhạy cảm. Sự an toàn trong thử nghiệm giúp nhân viên cảm thấy tự tin hơn khi sử dụng AI trong công việc mà không sợ gặp phải những rủi ro về bảo mật hay thất bại. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để nhân viên học hỏi, thử nghiệm và rút kinh nghiệm từ thực tế.

4.3. Ưu tiên quản lý và phân tích dữ liệu chất lượng cao

Dữ liệu là tài nguyên quan trọng để triển khai AI hiệu quả. Lãnh đạo cần hướng tổ chức của mình tập trung vào việc thu thập và phân tích dữ liệu chính xác và có giá trị bởi đây là nền tảng để các hệ thống AI đưa ra những quyết định chính xác và hiệu quả. Bên cạnh đó, việc quản lý dữ liệu phải đảm bảo tính bảo mật, chính xác và có thể truy cập một cách nhanh chóng khi cần thiết - Mr. Tony Dzung nhấn mạnh

4.4. Đảm bảo AI được sử dụng có trách nhiệm và tuân thủ các tiêu chuẩn đạo đức

AI, mặc dù vô cùng mạnh mẽ, nhưng cũng mang lại những thách thức về đạo đức và trách nhiệm xã hội. Do đó, nhà lãnh đạo cần cam kết sử dụng AI một cách có trách nhiệm, đảm bảo rằng các quyết định từ AI không xâm phạm quyền lợi của cá nhân, không phân biệt đối xử và phù hợp với các quy định pháp luật. Bằng cách này, lãnh đạo sẽ giúp nhân viên và khách hàng cảm thấy yên tâm khi sử dụng các sản phẩm, dịch vụ AI của doanh nghiệp.

4.5. Tạo ra môi trường khuyến khích sự hợp tác và đổi mới AI

Một môi trường sáng tạo và hợp tác là yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy ứng dụng AI thành công. Theo đó, lãnh đạo cần khuyến khích nhân viên và các nhóm làm việc cùng nhau, chia sẻ ý tưởng và thử nghiệm với AI. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp sáng tạo hơn mà còn thúc đẩy sự đổi mới liên tục, từ đó tạo ra những giải pháp AI đột phá và phù hợp với nhu cầu thực tế của tổ chức.

4.6. Tập trung vào việc phát triển các ứng dụng AI cải thiện trải nghiệm khách hàng

“Cốt lõi của mọi chiến lược AI phải hướng đến việc nâng cao trải nghiệm khách hàng.” - Mr. Tony Dzung chia sẻ. 

Do đó, lãnh đạo cần đảm bảo rằng các ứng dụng AI không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình nội bộ mà còn đáp ứng nhu cầu và mong muốn của khách hàng. Sự kết hợp giữa AI và sự hiểu biết sâu sắc về khách hàng sẽ tạo ra những sản phẩm và dịch vụ không chỉ hiệu quả mà còn mang lại giá trị lâu dài cho khách hàng.

4.7. Cung cấp công cụ, đào tạo và quyền tự chủ cho đội ngũ

Để đảm bảo rằng đội ngũ nhân viên có thể tận dụng tối đa AI, lãnh đạo cần cung cấp các công cụ phù hợp và đào tạo liên tục về AI. Điều này giúp đội ngũ tự tin hơn trong việc sử dụng AI và áp dụng nó vào công việc hàng ngày. Đồng thời, lãnh đạo nên trao quyền tự chủ cho nhân viên, cho phép họ tự do sáng tạo và thử nghiệm với AI để cải thiện công việc.

4.8. Cập nhật và áp dụng các thay đổi nhanh chóng trong ngành AI

Mr. Tony Dzung cũng nhấn mạnh rằng. lãnh đạo cần phải luôn theo dõi và cập nhật những thay đổi trong ngành AI để đảm bảo rằng tổ chức không bỏ lỡ các cơ hội mới. Việc áp dụng nhanh chóng các công nghệ và phương pháp mới trong AI sẽ giúp doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh và đáp ứng được nhu cầu thị trường.

4.9. Luôn kiểm tra kết quả AI để đảm bảo chính xác và tránh sai sót ảnh hưởng đến thương hiệu

Dù AI có thể mang lại nhiều lợi ích, nhưng không phải lúc nào cũng chính xác 100%. Vì vậy, Mr. Tony Dzung đề xuất lãnh đạo cần thiết lập quy trình kiểm tra và xác minh kết quả từ AI để đảm bảo rằng những quyết định quan trọng không bị sai sót. Việc kiểm tra cẩn thận giúp bảo vệ thương hiệu và duy trì sự tin tưởng của khách hàng.

4.10. Chuẩn bị cho những thách thức bất ngờ trong việc triển khai AI

Bởi AI là công nghệ đang phát triển nhanh chóng nên các doanh nghiệp phải luôn chuẩn bị cho những thách thức bất ngờ trong quá trình triển khai. Cụ thể, lãnh đạo cần có kế hoạch dự phòng để xử lý các tình huống phát sinh, đảm bảo rằng doanh nghiệp có thể ứng phó kịp thời và không bị gián đoạn trong hoạt động. Trong đó, việc đào tạo để không ngừng nâng cao kiến thức và kỹ năng của nhân viên về trí tuệ nhân tạo AI là yếu tố hết sức quan trọng để đảm bảo doanh nghiệp thích ứng kịp thời với những biến đổi của thị trường. 

Bằng cách áp dụng các bí quyết này, lãnh đạo sẽ có thể xây dựng một môi trường doanh nghiệp sẵn sàng cho sự chuyển đổi AI, giúp tối ưu hóa quy trình và đạt được sự phát triển bền vững.

Tư duy AI First không chỉ là xu hướng mà đã trở thành yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững trong kỷ nguyên số. Việc áp dụng AI vào nền tảng chiến lược không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình mà còn mở ra những cơ hội đột phá trong kinh doanh. Trường Doanh Nhân HBR hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho chủ doanh nghiệp cái nhìn rõ ràng hơn về cách khởi tạo lộ trình AI First, giúp doanh nghiệp tiên phong và vững bước trong hành trình chuyển đổi số.